Η απότομη άνοδος της ανεργίας και η υποχώρηση των οικογενειακών εισοδημάτων απειλεί εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά με το φάσμα της φτώχειας. Ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας δεν είχαμε τόση ανάγκη για κοινωνική προστασία. Με την πεποίθηση ότι ένα σύγχρονο, βιώσιμο και αποτελεσματικό κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας είναι ένα από τα συστατικά της πολιτικής που μπορεί να επιτρέψει μια κοινωνία να βγει όρθια από την κρίση, θεωρούμε ότι η Κοινωνική πολιτική θα πρέπει να αποτελεί μία από τις πιο βασικές υποχρεώσεις ενός Δήμου προς τους δημότες του. Με δεδομένο την συνειδητή κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, η κοινωνική στήριξη των δημοτών αποτελεί μια μοναδική και σημαντική υποχρέωση για το Δήμο.
Ο Δήμος επιδιώκοντας την ενίσχυση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας οφείλει να στηρίζει με πραγματικές παρεμβάσεις την πρόληψη και την προαγωγή της Υγείας, να σέβεται και να υπερασπίζεται τη διαφορετικότητα των πολιτών και να στοχεύει με ρεαλιστικές λύσεις σε μια Κοινωνία αλληλεγγύης και προστασίας ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της πόλης μας (άστεγοι, εξαρτημένοι από ουσίες, άποροι, μακροχρόνια άνεργοι, ρομά, πρόσφυγες, μετανάστες κ.ά.).
Πως θα γίνουν όμως αυτά στο Δήμο της Πάτρας;
Αρχικά, πρέπει να υπάρχει πολιτική βούληση για προώθηση ολοκληρωμένων πολιτικών με ακριβή στόχευση και ευρύ συντονισμό, πραγματική και αληθινή διάθεση για στήριξη των ευαίσθητων ομάδων δημοτών από τη Δημοτική αρχή. Και η διάθεση αυτή να μεταφράζεται σε πραγματική και σχεδιασμένη πραγματοποίηση συνολικών δράσεων και όχι σε περιστασιακές, αποσπασματικές και σποραδικές κινήσεις που δεν έχουν μακροχρόνια και μεταρρυθμιστικά αποτελέσματα. Κοινωνική πολιτική δεν είναι να κάνεις δράσεις μόνο το Πάσχα ή τις γιορτινές μέρες, όπως δεν είναι και οι εθελοντικές δράσεις συλλογής τροφίμων. Κοινωνική πολιτική δεν είναι να ενισχύεις συγκεκριμένες εθελοντικές οργανώσεις και να αγνοείς άλλες που μπορεί να έχουν παρόμοιο ή ίσως και σημαντικότερο έργο. Ο Δήμος σαν κεντρικός φορέας θα πρέπει να αναπτύξει τη στρατηγική του, στοχεύοντας άμεσα στην ενίσχυση του κοινωνικού έργου και βέβαια συντονίζοντας και άλλους φορείς.
Με αφετηρία τον επαναπροσδιορισμό των κοινωνικών δομών και την άμεση ενσωμάτωσή τους στο δήμο θα επιτευχθεί η ανατροπή της παρατηρούμενης σήμερα επικάλυψης αρμοδιοτήτων ή των κενών παρέμβασης σε τομείς δράσεων π.χ. προνοιακά επιδόματα, Βοήθεια στο σπίτι. Παράλληλα, θα εξασφαλιστούν μόνιμες θέσεις για τους εργαζόμενους και θα καταργηθούν όλες οι μεσαιωνικές σχέσεις εργασίας που έχουν καθιερωθεί και διευρύνονται στο όνομα της κρατικής αναδιάρθρωσης. Θα πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα προγράμματα ενεργούς στήριξης των πολιτών μέσω της δημιουργίας μίας κεντρικής δημοτικής υπηρεσίας (και όχι ξεχωριστής Αντιδημαρχίας Υγείας και φορέα όπως ο ΚΟΔΗΠ) που θα υλοποιεί όλα τα κοινωνικά προγράμματα του Δήμου. Σήμερα κεντρικοί πυλώνες της κοινωνικής πολιτικής όπως τα ΚΑΠΗ, οι παιδικοί σταθμοί και τα εθελοντικά ή μη προγράμματα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας κινδυνεύουν με εύσχημο τρόπο να περάσουν σε χέρια ιδιωτών.
Αναφέρουμε ενδεικτικά στοχευμένες πολιτικές σε θέματα κοινωνικής πολιτικής που:
- θα περιόριζαν την γραφειοκρατία όπως για παράδειγμα η σύσταση ηλεκτρονικής κάρτας Αλληλεγγύης, ατομικής ή οικογενειακής, που θα καλύπτει αφενός όλες τις δημοτικές κοινωνικές δράσεις και αφετέρου θα δίνει τη δυνατότητα μείωσης των δημοτικών τελών, τελών ύδρευσης στις ευπαθείς ομάδες κλπ.
- θα ενίσχυαν την περιφέρεια σε θέματα πρόληψης, όπως η άμεση αγορά των δύο εγκεκριμένων από το ΕΣΠΑ κινητών Ιατρικών Μονάδων και παραμονή τους σε απομακρυσμένες περιοχές του Δήμου
- θα διεύρυναν τις ήδη υπάρχουσες ιατρικές δομές όπως η άμεση παραχώρηση χώρου στο Υπουργείο Υγείας για τη δημιουργία Δημοτικού Ιατρικού Κέντρου.
- Θα αναζητούσαν βοήθεια από τους επιστημονικούς φορείς όπως το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), τη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια Εκπαίδευση σε θέματα προαγωγής και αγωγής υγείας και άλλα κοινωνικά θέματα.
Το ερώτημα βέβαια είναι που θα βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι. Πόροι για αυτές τις πολιτικές θα μπορούσαν να βρεθούν από διάφορες πηγές. Το σημαντικό είναι να θεωρείς την κοινωνική πολιτική τη σημαντικότερη υποχρέωσή σου σαν Δήμος. Ορισμένα παραδείγματα είναι η οργάνωση και αξιοποίηση των κληροδοτημάτων του Δήμου για τη δημιουργία και λειτουργία κοινωνικών δομών για τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, ή για παράδειγμα από τη θέσπιση ειδικού τέλους κατά το Καρναβάλι και βέβαια πάνω από όλα την εξοικονόμηση από άλλες ανούσιες σπατάλες που μόνο στόχο έχουν την προβολή της δημοτικής αρχής.
Η Δημοτική αρχή όμως, υπηρετώντας πιστά σε όλους τους τομείς την κυβερνητική πολιτική της Τρόικα εφαρμόζει κοινωνική πολιτική περιστασιακά και περισσότερο για επικοινωνιακούς λόγους και όχι για να δομήσει ισχυρές δημοτικές υπηρεσίες ικανές στην περίοδο που διανύουμε, να ανταποκριθούν έγκαιρα και αποτελεσματικά στις ζωτικές ανάγκες της κοινωνίας μας. Στηριζόμενη κατά κύριο λόγο, στις αξιέπαινες και ανιδιοτελείς εθελοντικές πρωτοβουλίες, διαφημίζει αυτές τις δράσεις ενώ παράλληλα σε αγαστή συνεργασία με ΜΚΟ στους ίδιους τομείς, ξεπουλά τομείς όπως η Τράπεζα τροφίμων που μετονομάζεται σε κοινωνικό Παντοπωλείο προς χάριν του χρηματοδοτούμενου για τη ΜΚΟ προγράμματος «κατά της φτώχειας». Παράλληλα, η λειτουργία νέων δομών περνά μέσα από την ίδια διαδικασία.
Επειδή η κοινωνική Πρόνοια δεν είναι παροχή αλλά κοινωνικό δικαίωμα, είναι το ελάχιστο δικαίωμα αυτοσυντήρησης της κοινωνίας, επειδή σχετίζεται με την οικονομική και κατ’ επέκταση πολιτική δομή της κοινωνίας και επηρεάζεται από τις πολιτικές ενέργειες των κυβερνήσεων, επειδή η παροχή υπηρεσιών Πρόνοιας και Υγείας είναι υποχρέωση του κράτους και ο εθελοντισμός είναι κοινωνική αξία που δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί, επειδή τα προγράμματα έχοντας ημερομηνία λήξης είναι αποσπασματικά και υποβαθμίζουν τις υπηρεσίες, πιστεύουμε ότι σύγχρονη κοινωνική πολιτική είναι εκείνη που στο κέντρο της προσοχής της έχει τους δημότες της πόλης, προνοώντας για τη διαχρονική επίλυση των προβλημάτων τους.
Απόστολος Βανταράκης
Ήρα Κουρή
Ανεξάρτητοι Δημοτικοί Σύμβουλοι